Temat Miesiąca: Co może Sąd, a co musi pracownik – czas na podsumowanie Miesiąca Sądów Pracy

Postępowanie odrębne z zakresu prawa pracy co do zasady pełni funkcję ochronną w stosunku do pracownika.

Przejawia się to m.in. rozszerzeniem uprawnienia Sądu do Działania z Urzędu (czyli z własnej inicjatywy), które w zwykłym postępowaniu jest ograniczone, nawet jeżeli strona występuje bez pełnomocnika. Jednak jest to tylko jedno z licznych udogodnień, o których w dalszej części posta.

I tak podsumowując Temat Miesiąca wśród udogodnień wskazać można m.in.:

• pracownik działający bez profesjonalnego pełnomocnika może zgłosić ustnie do protokołu powództwo, treść środków odwoławczych oraz pism procesowych[1];

• powództwo lub odwołanie za pisemną zgodą pracownika mogą wytaczać/składać organizacje pozarządowe w zakresie zadań statutowych. Mogą one również przystępować do nich w postępowaniu[2];

• odrębnie ustala się Właściwość Sądu w Sprawach Pracowniczych[3];

• istnieją ograniczone możliwości odrzucenia pozwu z powodu niedopuszczalności drogi sądowej, gdy do rozpoznania właściwy jest inny organ, a wniesienie pozwu przekazanego właściwemu organowi przerywa bieg przedawnienia[4];

• pełnomocnikiem pracownika może być również przedstawiciel związku zawodowego, inspektor pracy lub inny pracownik zakładu, którym pracownik był lub jest ubezpieczony[5];

• w razie potrzeby ustanowić dla strony kuratora, mimo braku wniosku strony przeciwnej[6]

• w postępowaniu wszczętym z powództwa pracownika dokonać wezwania do udziału w sprawie w charakterze pozwanego bez wniosku stron[7];

• Sąd wzywa do usunięcia braków formalnych pisma tylko wówczas, gdy nie dadzą one usunąć się w toku postępowania[8];

• możliwym jest przeprowadzenie Czynności Wyjaśniających[9];

• sąd może wzywać strony, świadków biegłych lub inne osoby oraz żądać przedstawienia dokumentów w sposób, który uzna za najbardziej celowy (sic!), pod warunkiem, że uzna to za niezbędne do przyspieszenia rozpoznania sprawy. Wezwanie to będzie skuteczne, jeżeli będzie niewątpliwe, że doszło do wiadomości adresata[10];

• nie obowiązują ograniczenia co do dowodów z przesłuchania świadków i stron[11];

• Sąd nie może nakazać przymusowego sprowadzenia do sądu[12]; 

• Sąd uzna zawarcie ugody, cofnięcie pozwu, sprzeciwu lub środka odwoławczego oraz zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia za niedopuszczalne jeżeli naruszają one słuszny interes pracownika[13];

• zasądzając należność pracownika sąd z urzędu nadaje wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika[14]; 

• wyłączona jest możliwość wstrzymania wykonania orzeczenia w związku z wniesieniem skargi kasacyjnej, a prawomocnemu wyrokowi zasądzającemu świadczenie nadaje się z urzędu klauzulę wykonalności[15].

Jeżeli pracownik dokonał wyboru jednego z przysługujących mu alternatywnie roszczeń, a zgłoszone roszczenie okaże się nieuzasadnione, sąd może z urzędu uwzględnić inne roszczenie alternatywne.

I uwaga: w sprawach pracowniczych termin rozprawy powinien zostać wyznaczony w ciągu 2 tygodni od daty zakończenia Czynności Wyjaśniających  a jeżeli ich nie podjęto, od daty wniesienia pozwu lub odwołania[16];

Wydaje się pięknie?

Niestety nie jest aż tak kolorowo – składając pozew bądź odwołanie w sprawie pracowniczej pamiętaj, że pomimo szeregu ułatwień KAŻDE ROSZCZENIE TRZEBA UDOWODNIĆ i przepisy powyższe nic w tym zakresie nie zmieniają!

---

[1] Art. 465 k.p.c.

[2] Art. 462 k.p.c.

[3] Art. 461 k.p.c.

[4] Art. 464 k.p.c.

[5] Art. 464 k.p.c.

[6] Art. 460 k.p.c.

[7] Art. 477 k.p.c.

[8] Art. 467 k.p.c.

[9] Art. 467 k.p.c.

[10] Art. 472 k.p.c.

[11] Art.473 k.p.c.

[12] Art. 475 k.p.c.

[13] Art. 469 k.p.c.

[14] Art. 477² k.p.c.

[15] Art. 477⁶ k.p.c.

[16] Art. 471 k.p.c.